What is this thing called polaroid?

Ulay | Polaroids in Nederlands Fotomuseum Rotterdam

Het Nederlands Fotomuseum presenteert met trots het werk van de internationaal gerenommeerde kunstenaar Ulay in de eerste tentoonstelling ooit die geheel is gewijd aan zijn Polaroids. De tentoonstelling Ulay | Polaroids laat zowel vroeg als zeer recent werk zien, waaronder een aantal werken afkomstig uit de Rabo Kunstcollectie, waarmee het museum nauw samenwerkt voor de tentoonstelling, documentaire en publicatie.

Ulay
Beeldend kunstenaar Ulay (geb. Frank Uwe Laysiepen, Solingen, Duitsland, 1943) is een pionier op het gebied van Polaroidfotografie en staat bekend om zijn bijzondere experimenten met deze techniek. Zo ontwikkelde hij de zogenaamde ‘Polagrammen’: levensgrote Polaroids waarvoor hij letterlijk in een groot-formaatcamera stapte. Eén Polaroidwerk van zijn hand is van afmeting zelfs groter dan 2,5 meter.

Hij maakte kennis met Polaroid toen hij eind jaren zestig in Amsterdam kwam wonen. Door zijn technische aanleg en kennis werd hij al snel een belangrijk specialist en adviseur. Van de fabrikant kreeg hij bijna onbeperkt filmmateriaal en mocht hij met de nieuwste camera’s werken. Aan het begin van de jaren zeventig begon Ulay een zeer persoonlijk onderzoek naar zijn eigen identiteit in relatie tot, onder andere, sociale conventies en het spanningsveld tussen man en vrouw. De instant-fotografie van Polaroid sloot naadloos aan bij zijn behoefte om zijn performances direct vast te leggen. Hij voerde talloze handelingen uit waarbij hij zich verkleedde of schminkte en die hij onvermoeibaar met de Polaroidcamera vastlegde, meestal in de vorm van series die hij ‘auto-Polaroids’ noemde.

Halverwege de jaren zeventig startte Ulay met Marina Abramović een periode van fysiek en psychologisch radicale performances. Eind jaren tachtig kwam er een einde aan zowel hun artistieke als hun liefdesrelatie. Ulay richtte zich daarna opnieuw intensief op Polaroidfotografie maar plaatste niet langer alleen zichzelf voor de camera. Het identiteitsvraagstuk bleef centraal staan, maar nu richtte hij daarvoor zijn camera op talloze individuen, afkomstig uit verschillende sociale groepen. Hij maakte portretten van onder andere: Aboriginals in Australië, thuislozen in New York, jongeren in Dordrecht, bezoekers van de Albert Cuypmarkt in Amsterdam en jonge modellen in Chisinau (Moldavië).

Zijn meer recente werk richt zich op het belang van water voor het voortbestaan van het leven op aarde. Ulay’s werk bevindt zich inmiddels in vele internationale collecties van zowel musea, bedrijven als privéverzamelaars.

Rabo Kunstcollectie
De tentoonstelling in het Nederlands Fotomuseum komt tot stand in samenwerking met de Rabo Kunstcollectie en Maria Rus Bojan, mede-auteur van het boek Whispers. Ulay on Ulay (Valiz, 2014) is als adviseur bij de tentoonstelling betrokken. Al sinds eind jaren negentig verzamelt Rabobank als eerste Nederlandse kunstcollectie werk van Ulay en heeft ze een aantal belangrijke Polaroidwerken in haar bezit. Sinds 2013 adviseert Katrin Pietsch (restaurator van het Nederlands Fotomuseum) de Rabo Kunstcollectie over de conservering en de restauratie van onder meer Polaroidfoto’s.

Publicatie
Bij de tentoonstelling verschijnt bij Valiz de Engelstalige publicatie What Is This Thing Called Polaroid, waarin kennis op het gebied van conservering en restauratie van Polaroidfotografie centraal staat. Ook wordt er aandacht besteed aan wat Ulay heeft betekend voor het medium Polaroid en vice versa. De teksten zijn van Frits Gierstberg (curator Nederlands Fotomuseum) en Katrin Pietsch (restaurator Nederlands Fotomuseum). De publicatie wordt mogelijk gemaakt door de Rabo Kunstcollectie en is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met het Nederlands Fotomuseum.

Kunstaanbieding
Ter gelegenheid van de tentoonstelling Ulay | Polaroids heeft de Rabo Kunstcollectie Ulay uitgenodigd een nieuw Polaroidwerk te maken. Daaruit is de serie JOY ontstaan, een editie van honderd Polaroids, gemaakt in de Palmeraie, een oase buiten Marrakech. Iedere foto is uniek en wordt in een passe-partout aangeboden, voorzien van signatuur en datering.

Documentaire
Tijdens de voorbereidingen van de tentoonstelling wordt door Charlotte Ebers van AndersDoenProducties een filmdocumentaire gemaakt over Ulay en Polaroid. Deze zal tijdens de tentoonstelling worden vertoond en is mogelijk gemaakt door de Rabo Kunstcollectie.

Expositie: Ulay | Polaroids
Locatie: Nederlands Fotomuseum, Rotterdam
Deze expositie is te bezoeken van 23 januari t/m 1 mei 2016. 
www.nederlandsfotomuseum.nl