Stedelijk Museum Amsterdam presenteert: Superbox - Aanwinsten vormgeving

25 oktober 2014 tot en met 14 februari 2015

Het Stedelijk Museum Amsterdam presenteert vanaf 25 oktober nieuwe aanwinsten op het gebied van het vormgevingscircuit. Verrassende objecten, gemaakt met bijzondere materialen en technieken, worden getoond onder de titel Superbox naar het gelijknamige werk van Ettore Sottsass. De aanwinsten variëren van grafische en industriële vormgeving tot toegepaste kunst. 

De nieuwe aanwinsten zijn van Ettore Sottsass, Christien Meindertsma, Aldo Bakker, Atelier ter Bekke & Behage, Harmen Liemburg, Janne Kyttanen en Patrick Jouin  

Voor de presentatie zijn speciale toepassingen van materialen en/of technieken als uitgangspunt gekozen, met aanwinsten vanaf 2010. Gehanteerde materialen en technieken van ontwerpers lopen sterk uiteen: sommigen gebruikten een arbeidsintensieve/ambachtelijk techniek zoals lakwerk, terwijl anderen juist hightech te werk gingen. Dit door bijvoorbeeld driedimensionaal printen en breien toe te passen. Ook de materiaalkeuze is vaak opmerkelijk, bijvoorbeeld voor ongebruikelijke ruwe glazuren, een trui van de wol van één schaap, of porselein als basis voor grafische vormgeving.

De tentoongestelde objecten
De Superbox van Ettore Sottsass, ontworpen in 1966, is een bijzondere aanwinst. Sottsass (1917-2007) ontwierp deze (kleding)kast met sokkel als een soort totem, die in het midden van een ruimte kan staan. Voor de serie Superboxes werd speciaal kunststoflaminaat ontwikkeld, bedrukt met verticale of horizontale strepen in uiteenlopende kleurcombinaties. Het is een vooruitwijzing naar de postmodernistische meubelen van de Memphis-groep uit de jaren 80 – de tijd dat kunststoflaminaat erg populair werd.  

Een andere aanwinst bestaat uit drie One Sheep Sweaters (2010) van Christien Meindertsma (1980). Iedere trui is gemaakt van alle wol van één schaap en daarom hebben ze allemaal een andere tint. De wol komt van merinoschapen uit Noord-Brabant en is driedimensionaal (dus naadloos) gebreid en daarna vervilt in het TextielLab van het TextielMuseum in Tilburg.   
 
Harmen Liemburg (1966) maakte voor metrostation Noord van de Amsterdamse Noord/Zuidlijn het ontwerp Vogelperspectief (2013). Het werk, bestemd voor de perronvloer, is gebaseerd op vogelsoorten die het gebied rondom het station door de seizoenen heen bevolken. De lijntekeningen worden met behulp van een water-jet machine tegel voor tegel aangebracht.
 
Janne Kyttanen (1974) behoort tot de pioniers die eind jaren 90 driedimensionaal printen voor eindproducten gingen toepassen. In Lost Luggage (2014) komt alle ervaring die Kyttanen sindsdien heeft opgedaan samen. Het ontwerp bevat ‘essentiële’ onderdelen van een damesgarderobe (onder meer een jurk, tas en zonnebril). Als je de digitale file bij je hebt – of laat opsturen – kun je die overal ter wereld laten printen. Met de toevoeging van kleur en enkele onderdelen zoals de brillenglazen is de garderobe helemaal af.

Patrick Jouin (1967) was een van de eersten die in 2004 een stoel in één keer uit de 3d- printer liet komen. Het meubel, dat lijkt op een warrige bos geknakte reuzengrassprieten, toont de onuitputtelijke mogelijkheden van de techniek om elke gewenste vorm te maken.  

Elk ontwerp van Aldo Bakker is pure vorm. Dat is het eerste wat eraan opvalt, direct gevolgd door de gebruikte techniek. De functie van deze Urushi Stool komt pas op de derde plaats. Met engelengeduld werd door een specialist in 60 stadia Japanse urushi-lak aangebracht. Door het steeds opnieuw schuren en polijsten ontstond een extreem glad object. Bakker werkt graag met verschillende materialen en technieken maar laat de uitvoering over aan anderen, die even perfectionistisch ingesteld zijn als hijzelf. 

De in Nederland opgeleide Evelyn ter Bekke en Dirk Behage van het gelijknamige atelier werken in Parijs. In 2011 kregen zij de opdracht een huisstijl te bedenken voor het gerenoveerde museum Adrien Dubouché in Limoges. Dit in 2012 heropende museum, is gewijd aan porselein. De ontwerpers kregen het idee een visuele identiteit te ontwikkelen met behulp van porseleinen letters. Gemonteerd op ijzeren rekken zijn ze flexibel inzetbaar binnen en buiten het museum. Het seriematige karakter van deze productiemethode refereert aan de fabrieksmatige manier waarop porselein in deze regio wordt geproduceerd. 

De rol van aanwinsten in de collectie
Het Stedelijk Museum heeft als aankoopbeleid om niet zozeer op zichzelf staande stukken voor de collectie te verwerven. Er wordt gestreefd naar het verzamelen van een representatief overzicht van bepaalde kunstenaars en ontwerpers. De oudste objecten in de tentoonstelling zijn die van Ettore Sottsass: zeldzame keramiek uit de jaren 50 en de Superbox uit de jaren 60. Met deze aankopen heeft het Stedelijk een aantal belangrijke vroege stukken aan zijn uitgebreide Sottsass-collectie kunnen toevoegen. Ook van Christien Meindertsma, Aldo Bakker en Harmen Liemburg had het museum al werk in de collectie. Het Stedelijk volgt deze ontwerpers al enige tijd. Het werk van Patrick Jouin, Janne Kyttanen en Atelier ter Bekke & Behage is nieuw in de collectie.  

De tentoonstelling is vormgegeven door Eventarchitectuur, Amsterdam.