Rijksmuseum twente maakt zich op voor alexander roslin

18 oktober 2014 tot en met 12 april 2015


Rijksmuseum Twenthe maakt zich weer op voor de volgende grote tentoonstelling rondom dé society schilder van de 18e eeuw: Alexander Roslin. Een overzichtstentoonstelling van deze Frans/Zweedse schilder is voor het eerst in Nederland te zien. Meer dan dertig bruiklenen uit o.a. Stockholm, Gotenburg, Malmö, Parijs aangevuld met de portretten uit onze eigen collectie en japonnen en kostuums van o.a. het Gemeentemuseum Den Haag maken deze tentoonstelling tot een tijdsdocument.

Roslin portretteerde de aristocratie op het toppunt van haar decadente bestaan. De Franse Revolutie zou een einde maken aan dit leven én aan de carrière van Roslin. Als tastbaar symbool voor deze omwenteling is de zaal met sculpturen van Anna Wenzel opgenomen als onderdeel van de tentoonstelling.

Schoonheid, rijkdom, macht en aanzien
De Zweedse schilder Alexander Roslin wist feilloos de heersende klasse van zijn tijd weer te geven. Als reizende portretschilder trok hij in de tweede helft van de 18de eeuw langs de Europese machtscentra om vorsten, vorstinnen en andere leden van de hoge adel en aristocratie in hun meest prachtige uitdossingen weer te geven. De tentoonstelling Alexander Roslin (1718-1793). Portrettist van de aristocratie geeft een prachtig beeld van een keerpunt in de geschiedenis. De portretten van Roslin zijn persoonlijke documenten van een tijd die ten einde loopt. Een tijd van mateloze macht en diepe armoede, van schoonheid en van gruwelijkheid. Een overspannen tijd misschien. Een tijd die met de revolutie als een zeepbel uiteen spatte en Europa voorgoed veranderde.

Rijkdom en decadentie
Le Chevalier Roslin, zoals hij wel werd genoemd, vereeuwigde de heersende klasse op het hoogtepunt van haar rijkdom en macht. Hij was de chroniqueur van de rijkdom en de decadentie van de late 18de eeuw. Maar dit uiterlijk vertoon was, zo blijkt achteraf, ook een laatste stuipstrekking van een klasse die spoedig haar macht en aanzien zou verliezen. Het waren roerige tijden: er heerste politieke en sociale onrust en deze bereikte een hoogtepunt met de Franse Revolutie in 1789. Vele door Roslin geschilderde aristocraten verloren toen hun hoge posities en daarmee hun status. Sommigen verloren zelfs letterlijk hun hoofd onder de guillotine of kwamen anderszins op gewelddadige wijze om het leven. Dat Roslin zelf, als representant van de gehate klasse van het Ancien Régime, wonderwel de Revolutie overleefde komt waarschijnlijk omdat hij niet van Franse komaf was.

Leefwereld van de geportretteerden
Deze eerste Roslin-tentoonstelling in Nederland is voor het Nederlandse publiek niet alleen een unieke kans om kennis te maken met het prachtige oeuvre van Alexander Roslin, maar neemt de bezoekers ook mee in de wereld van de geportretteerden. Hun fascinerende, soms dramatische en altijd persoonlijke verhalen - inclusief intriges op politiek en moreel gebied - vormen de leidraad door de tentoonstelling. De geportretteerden, hun luxueuze leefwereld en de ingrijpende gebeurtenissen om hen heen worden tot leven gebracht door voorwerpen uit hun entourage: kostuums, japonnen, meubilair en dergelijke. Zo wordt een fascinerend beeld gegeven van een klasse en een levensstijl die ten tijde van Roslin de climax beleefde, juist voordat met de Revolutie de ondergang kwam. De in deze tentoonstelling bij elkaar gebrachte portretten weerspiegelen het zelfbeeld van een elite die vol zelfvertrouwen naar de toekomst blikt en afstevent op een historische gebeurtenis die haar bestaan definitief zou veranderen.

Internationale bruiklenen
In totaal zijn in de tentoonstelling ruim dertig werken uit diverse internationale collecties te zien. Als enige museum in Nederland bezit Rijksmuseum Twenthe twee portretten van Roslin. De fijn geschilderde en gracieuze portretten van het Franse echtpaar Marie Romain Hamelin en Marie Jeanne Puissant vertegenwoordigen ook een type dat uniek is in Nederlandse, museale collecties. Speciaal voor deze tentoonstelling krijgt RMT maar liefst zestien topstukken uit de Roslin-collectie van het Nationaalmuseum in Stockholm in bruikleen, waaronder Portret van Gustaaf III en De dame met de voile, dat door de beroemde Franse criticus Denis Diderot werd omschreven als ‘très piquante'. Daarnaast zijn er uit de collectie van het Nationaalmuseum portretten te zien van het Zweedse vorstenhuis, zoals dat van de Zweedse koning Gustav III (1775) en diens dominante moeder Lovisa Ulrika, prinses van Pruisen, koningin van Zweden (eveneens 1775). Ook leden van het Franse koningshuis en andere aan de Roi gelieerden zijn prominent vertegenwoordigd, onder wie Louis-Philippe de Bourbon (1725-1785), hertog van Chartres, later hertog van Orléans. De aristocratie is ruim aanwezig, zoals met de prachtige portretten van de Baron en Barones de Neubourg-Cromière (1756). Een van de hoogtepunten van de tentoonstelling is de duo-opstelling van het portret van prinses Hedvig Elisabet Charlotta van Zweden en de originele bruidsjurk die zij op haar portret draagt. 

Partners
Deze tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door: Nationaalmuseum Stockholm, RMT Vrienden, Prins Bernhard Cultuurfonds (Nieske Fonds), Mondriaan Fonds , VSBfonds, Fonds 21.

Meer info
Rijksmuseum Twenthe
Lasondersingel 129-131
7514 BP  Enschede
https://www.rijksmuseumtwenthe.nl/rubriek/439