Power tot the Models

Van 9 september t/m 29 november is in het Stedelijk Museum Breda de tentoonstelling 'Power to the Models. De nieuwe revolutie: iedereen bepaalt zijn eigen beeldvorming' te zien. Gastcurator en fotograaf Jan Hoek draait in deze expositie de machtsverhoudingen tussen fotograaf en model radicaal om. Niet de fotograaf, maar diegene op de foto bepaalt het beeld. Jan Hoek (1984) vroeg mensen met uiteenlopende achtergronden om zichzelf te laten fotograferen op de manier zoals zij dat zelf willen. De keuzes voor de fotograaf, de locatie, aankleding, visagie en presentatievorm liggen volledig bij het model. Hoek is curator van het project, maar de ideeën van de modellen zijn bepalend. 'Power to the Models' zet aan het denken over macht: zou die bij de fotograaf moeten liggen of bij de mensen op de foto’s? De expositie laat een mogelijke toekomst zien, waarin het model de fotograaf inhuurt en het beeld bepaalt, in plaats van andersom. De tentoonstelling maakt deel uit van BredaPhoto 2020.

Wie bepaalt het beeld?
Jan Hoek onderzoekt de macht die een fotograaf heeft in de verhouding tot zijn modellen en stelt deze ter discussie.
 
"We zijn eraan gewend dat de fotograaf de voorwaarden bepaalt voor de modeshoot of de nieuwsreportage. De beelden die we in de media zien, of die nou van slumbewoners, sekswerkers of politici zijn, worden meestal gemaakt door fotografen uit het Westen. Overwegend wit, vaak man. Maar die machtsverhoudingen beginnen te schuiven."  aldus Hoek.
 
Instagram en andere social media maken het voor mensen makkelijker om zelf te bepalen hoe ze in beeld komen. Een sprekend voorbeeld is de Nederlandse Lotte van Eijk, die een instagramaccount begon waarop ze als dik fotomodel een beeld van een vrouwenlichaam neerzet dat ze in de tijdschriften nooit tegenkomt. Zij kiest de fotografen, de poses, de kleding. Zij is ook één van de modellen die te zien is in 'Power to the Models'
 
Model neemt heft in eigen hand
De verschuiving is ook onderdeel van een bredere maatschappelijke en politieke discussie over macht: wie bepaalt wie er in beeld komt, en op welke manier? Doordat de beperkte blik van de fotograaf bepalend is, kunnen die beelden rolbevestigend of stigmatiserend zijn. Vaak doen ze geen recht aan de individualiteit en diversiteit van mensen. Om dat te doorbreken vroeg Jan Hoek mensen met een profiel dat vaak eendimensionaal in beeld komt zelf het heft in handen te nemen. Bruin Parry heeft het syndroom van Down, is groot Michael Jacksonfan en is regelmatig fotomodel, maar wat gebeurt er als hij zelf de ultieme foto van zichzelf mag organiseren? Een ander voorbeeld is Mohan Verstegen, die voor Defensie werkt en queer activist is. Het beeld dat hij van zichzelf laat zien, is een correctie op het geijkte beeld van een militair.