Tentoonstelling 'Van Gogh & Japan'

 23 maart t/m 24 juni 2018
Het Van Gogh Museum presenteert in het voorjaar van 2018 Van Gogh & Japan, een grote internationale tentoonstelling over de invloed van de Japanse kunst op het werk van Vincent van Gogh. Met circa 60 schilderijen en tekeningen van Van Gogh en een rijke selectie Japanse prenten laat de tentoonstelling zien hoe veelomvattend Van Goghs bewondering voor deze kunst was en hoe ingrijpend zijn werk erdoor veranderde. Bijzondere bruiklenen uit musea en particuliere collecties van over de hele wereld komen naar Amsterdam, waaronder Zelfportret met verbonden oor (The Courtauld Gallery, Londen), een kwetsbaar schilderij dat sinds 1930 niet meer in Nederland getoond is. Andere hoogtepunten zijn Van Goghs Zelfportret, 1888 (Fogg Art Museum, Harvard Art Museums, Cambridge, VS), Portret van Madame Roulin (La Berceuse), 1889 (Art Institute of Chicago), Kreupelhout met twee figuren, 1890 (Cincinnati Art Museum), La Crau met perzikbomen in bloei, 1889 (The Courtauld Gallery, Londen) en De Arlésienne (Madame Ginoux), 1888 (The Metropolitan Museum of Art, New York). Het is voor het eerst dat er een tentoonstelling van deze omvang aan dit onderwerp wordt gewijd.

 
In de ban van Japan
Van Goghs kennismaking met de Japanse prentkunst was bepalend voor de richting die hij als kunstenaar insloeg. Tijdens zijn verblijf in Parijs (1886-1888) raakte hij in de ban van de ukiyo-e, 19de-eeuwse Japanse kleurenhoutsneden, en ging hij deze prenten op grote schaal verzamelen. Wat Van Gogh zo bewonderde in de kleurrijke voorstellingen waren de ongewone composities, de grote vlakken in felle kleuren en de aandacht voor details uit de natuur. De drie opmerkelijke schilderijen die hij in Parijs maakte naar Japanse prenten vormden zijn eerste verkenningen van dit nieuwe artistieke voorbeeld. Al snel beschouwde Van Gogh de Japanse kunst als een ijkpunt voor zijn werk, zoals blijkt uit zijn brieven uit Arles, waar hij begin 1888 naartoe verhuisde met het idee dat het zuiden van Frankrijk ‘gelijk staat met Japan’. Hij leerde daar ‘meer met een Japanse blik’ te kijken en maakte ‘schilderijen zoals de Japanse prenten’. In Van Gogh & Japan is te zien hoe Van Gogh steeds meer in de geest van het Oosterse voorbeeld ging werken, waarbij de nadruk lag op een kleurrijk, uitgesproken palet.

Met circa 60 schilderijen en tekeningen van Van Gogh en een rijke selectie Japanse prenten laat de tentoonstelling zien hoe veelomvattend Van Goghs bewondering voor deze kunst was en hoe ingrijpend zijn werk erdoor veranderde.
​

Bijzondere bruiklenen
Beroemde schilderijen en tekeningen van Van Gogh uit musea en particuliere collecties van over de hele wereld worden in Van Gogh & Japan samengebracht. Zelfportret met verbonden oor, 1889 (The Courtauld Gallery, Londen), een kwetsbaar schilderij dat sinds 1930 niet meer in Nederland is getoond, keert terug naar zijn ‘geestelijk thuis’ in het Van Gogh Museum, voorafgaand aan de sluiting van The Courtauld Gallery voor een grote verbouwing in de herfst van 2018. De Japanse prent in de achtergrond van dit beroemde zelfportret getuigt van Van Goghs liefde voor de Oosterse kunst.
Een ander hoogtepunt is Zelfportret, 1888 (Fogg Art Museum, Harvard Art Museums, Cambridge, VS), waarin Van Gogh zichzelf afbeeldde als een bonze, een boeddhistische monnik uit Japan. Het laat zien hoezeer hij zich identificeerde met de Japanners. Dit indrukwekkende schilderij wordt bij hoge uitzondering uitgeleend voor Van Gogh & Japan en is alleen in Amsterdam te zien.
Andere bijzondere bruiklenen zijn Portret van Madame Roulin (La Berceuse), 1889 (Art Institute of Chicago), Kreupelhout met twee figuren, 1890 (Cincinnati Art Museum), La Crau met perzikbomen in bloei, 1889 (The Courtauld Gallery, Londen) en De Arlésienne (Madame Ginoux), 1888 (The Metropolitan Museum of Art, New York). Deze topstukken worden getoond samen met Van Goghs ‘Japanse’ werken uit het Van Gogh Museum, zoals Courtisane (naar Eisen), 1887 en Amandelbloesem, 1890. Behalve Japanse prenten uit Van Goghs eigen verzameling is een groot aantal prenten uit andere collecties te zien, waaronder De grote golf bij Kanagawa, 1829-1833 (Rijksmuseum, Amsterdam) van Katsushika Hokusai.
 
Samenwerking
Van Gogh & Japan is een samenwerking met Hokkaido Shimbun Press en NHK (Japan Broadcasting Corporation), het Hokkaido Museum of Modern Art in Sapporo, het Tokyo Metropolitan Art Museum en The National Museum of Modern Art in Kyoto. De tentoonstelling vindt in 2017-2018 plaats in de genoemde drie musea in Japan en is van 23 maart tot en met 24 juni 2018 te zien in het Van Gogh Museum.
 
Gelijktijdig met Van Gogh & Japan wordt er in De Mesdag Collectie in Den Haag een tentoonstelling gewijd aan Mesdag & Japan (van 7 maart t/m 17 juni 2018), met als uitgangspunt de collectie Japanse toegepaste kunst die Mesdag rond de opening van zijn museum in 1887 verzameld heeft. De collectie bestaat uit meer dan honderd objecten, variërend van Samoeraizwaarden tot Satsumavazen. Het Van Gogh Museum beheert sinds 1991 De Mesdag Collectie.
 
Tickets al vanaf november te koop
Vanaf 1 november 2017 start de voorverkoop voor Van Gogh & Japan, via https://www.vangoghmuseum.nl/nl/zien-en-doen/tentoonstellingen/van-gogh-en-japan
In het Van Gogh Museum betalen bezoekers geen toeslag op het bezoeken van tentoonstellingen; een online ticket met starttijd geeft zodoende toegang tot zowel de vaste collectie van het museum als de tentoonstelling. Vanaf 1 januari 2018 bedraagt de toegangsprijs van het Van Gogh Museum 18 euro, museumkaart- en stadspashouders kunnen gratis naar binnen, CJP’ers krijgen 50% korting.

Van Gogh Museum
Museumplein 6, Amsterdam