Most Wanted: Expo over de populariteit van gangsters

Al sinds mensenheugenis en wereldwijd bestaan criminele groepen. Een bijzonder feit is dat sommige criminelen enorm populair zijn. Ze vormen een gewild onderwerp in boeken en de entertainmentindustrie zoals in films, games en muziek. Wat is toch hun aantrekkingskracht? Aan de hand van een vijftigtal bijzondere voorwerpen, kleding, verhalen, virtual reality en interviews maakt de tentoonstelling MOST WANTED in Museum Volkenkunde vanaf vrijdag 26 april 2019 je wijzer.

​Overal ter wereld bestaan misdadigers die tegelijk een heldenstatus hebben. Dat komt omdat ze in de ogen van sommigen ook goede daden verrichten. Er zijn bandieten die bekend zijn vanwege het stelen van de rijken en uitdelen aan de armen en het bieden van bescherming. Het bekendst is Robin Hood, de ‘nobele bandiet’ uit middeleeuws Engeland. Of hij echt bestaan heeft, valt niet te bewijzen maar de talrijke verhalen over zijn heldendaden zijn wereldberoemd.
 
In de expositie MOST WANTED wordt stilgestaan bij deze vorm van ‘sociaal banditisme’. Vergelijkbaar zijn de 108 bandieten uit het ‘verhaal van de wateroever’, Suikoden in het Japans. Ook zij beroofden rijke machthebbers en handelaren, vochten tegen een corrupte staat en kwamen op voor de arme bevolking. De fascinatie voor deze heldhaftige bandieten zie je terug in hedendaagse manga en kleding en ook in historische prenten. In de expositie kom je een uniek schetsontwerp van Utagawa Kuniyoshi (1797-1861) voor zijn Suikoden-serie tegen.
 
Een andere categorie vormen de helden die na hun dood als een soort godheden bescherming bieden. Een voorbeeld is Jesús Malverde, een Mexicaanse drugsbaron die na zijn dood (begin 20e eeuw) de status van volksheilige kreeg. Hij wordt vooral vereerd door mensen uit de drugshandel en daarom ook wel als narcoheilige (narcosanto) aangeduid. Ook migranten die oversteken, roepen hem aan. In deze categorie passen ook Santa Muerte, de heilige dood, en baron Kriminel, die aan het Haïtiaanse vodou gelinkt is. Onder andere bidprenten, sieraden en t-shirts kom je tegen in de tentoonstelling.
 
Hedendaagse criminelen als Pablo Escobar, op wie de wereldwijd succesvolle Netflixserie Narcos is gebaseerd, en de Italiaanse Don Corleone komen ook aan bod. De fascinatie voor Escobar vertaalt zich naar onder andere bordspellen, videoclips en bedrukte shirts.
 
Een bijzonder onderdeel vormt de virtual reality experience die studenten van de het minor programma ‘Virtual and Augmented Reality Experience’ van de Hogeschool van Amsterdam hebben gemaakt. Zet de bril op en volg de muziek van de Braziliaanse rapper MC Babalu naar een fictief baile funk feest waar lokale gangs bezongen worden als helden.