Mondriaans fascinatie voor dwerg Doc uit Sneeuwwitje

Voor- en achterzijde van briefkaart van Piet Mondriaan aan zijn broer Carel, 2 oktober 1938. © RKD.

Dankzij een genereuze schenking van de Van Reekum-van Moorselaar Stichting is het RKD – Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis in het bezit gekomen van onder meer een Disneykaart, die onderdeel uitmaakt van het archief van Carel Mondriaan, de broer van Piet Mondriaan. De Stichting verwierf het archief begin december op een veiling om het aan het RKD te kunnen schenken. Het bevat onder meer enkele briefkaarten van de bekende kunstenaar aan zijn broer Carel. De schenking versterkt de positie van het RKD als centrum voor de studie naar het leven en werk van Piet Mondriaan.

Disneykaart
Op 2 oktober 1938 stuurde Piet Mondriaan zijn broer Carel vanuit Londen het volgende verhuisbericht:
"Aardig dat je kwam kijken. Dank ook voor jelui aardige brieven. Voorloopig vertel ik je dat ’t hier best bevalt. De huisheer heeft de kamer laten schoonmaken door blanche-neige and de eekhoorn de muren laten witten met zijn staart. Zoogauw als ik kan schrijf ik. De leelijke feeks “oorlog” is gelukkig voorloopig weg, heh."
Piet Mondriaan schreef deze tekst op een Disneykaart, met daarop de dwerg Doc uit Sneeuwwitje en de Zeven Dwergen. Mondriaan had eerder in Parijs samen met Carel de gelijknamige film bezocht. Hij had grote bewondering voor de tekenfilm en koesterde de langspeelplaat met de filmmuziek.
​
Familiefoto’s en brieven
Behalve de kaarten van Mondriaan bevat het archief niet eerder gepubliceerde familiefoto’s en brieven, ook van de andere broers, onder wie Willem, die sinds 1895 in Zuid-Afrika woonde. Deze broer werd in 1920 benoemd tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau, onder meer voor de geldinzamelingsactie die hij in zijn land had opgezet om in Nederland de hongersnood te bestrijden als gevolg van de Eerste Wereldoorlog.

Foto gezin Mondriaan, ca. 1895. © RKD.

Documenten in Gemeentemuseum Den Haag
Een selectie uit de documenten wordt vanaf maart 2019 enkele maanden tentoongesteld in het Gemeentemuseum Den Haag, in de tentoonstelling Mondriaan en De Stijl. Later dit jaar wordt het complete archief ontsloten via www.rkd.nl. De briefkaarten van Mondriaan worden opgenomen in het Mondriaan Editieproject, een onderzoeksproject van het RKD en Huygens ING dat in 2020 leidt tot de publicatie van de eerste 300 brieven en 5 theoretische teksten van Piet Mondriaan. In de jaren daarna verschijnen de overige 1350 bewaard gebleven brieven en ongeveer 70 theoretische teksten op www.mondrianpapers.org.

Prof. dr. Chris Stolwijk, algemeen directeur van het RKD, over de schenking: "Dankzij deze verwerving ontstaat een nieuw en completer beeld van het gezin Mondriaan. Het RKD is zeer enthousiast over en dankbaar voor de schenking van de Van Reekum-van Moorselaar Stichting."

RKD - Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
Prins Willem-Alexanderhof 5
2595 BE Den Haag
www.rkd.nl