Louise Bourgeois: To Unravel a Torment at Museum Voorlinden

Louise Bourgeois

Tekst en fotografie (©)Riedstra

Museum Voorlinden presenteert een overzicht van de werken van Louise Bourgeois. Deze eigenzinnige en bijzondere kunstenares was een radicaal figuur die absoluut haar eigen weg ging en zich niets aantrok van gangbare smaken en ideeën. Ze ging er zo mogelijk dwars tegen in. Bourgeois wordt nu gezien als een icoon die persoonlijke verhalen en psychologische inzichten omzette in buitengewone artistieke vernieuwingen.
Expositie loopt nog tot en met 17 mei 2020.

 
Van oorsprong Française, de dochter van tapijtrestaurateurs, emigreerde ze al jong met haar man naar New York waar ze vanaf 1949 exposeerde met haar houten figuren en sculpturen. Haar werk werd al vroeg door het MoMA aangekocht, toch ontving ze pas in de jaren 70 erkenning bij het grote publiek. In de jaren 80 kreeg Bourgeois de erkenning van eerste vrouwelijke beeldhouwer. Pas dan laat ze zich uit over haar jeugd, die een sterk stempel op haar werk heeft gedrukt.

De tentoonstelling is over een aantal verschillende zalen verspreid en er zit geen chronologische volgorde in de plaatsing van de werken. De tentoonstelling wordt als het ware ingeleid door de reusachtige spin Maman (1999). De grootste spin die Louise Bourgeois ooit heeft gemaakt, een ode aan haar moeder en als het ware de toegangspoort tot de tentoonstelling.
 
De eerste zaal, sereen ingericht met de ‘Personages’, ranke sculpturen van hout, maakt duidelijk dat het hier om een kunstenares gaat die haar eigen weg volgt, met eigen inzichten. Ontstaan tijdens haar eerste jaren in New York. Ze werkte op het dak in de open lucht en los van de dagelijkse sleur. Solide en toch wankel, zo komen de sculpturen over. Maar ze zijn ook duidelijk in hun abstractie.

Personages, beschilderd hout 1947-1954

Een andere sculptuur met de titel Single I valt op door zijn monumentale ruimtelijkheid.
Niet omdat het zo groot is maar omdat het zo’n sterke impact in de ruimte heeft.
Het blijken ‘gewoon’ aan elkaar genaaide grauwe lappen stof te zijn die een figuur vormen. Het figuur hangt ondersteboven met gestrekte armen en benen, een hoofd ontbreekt. Bourgeois zegt hier zelf over: ‘Horizontaal is de wens om te geven, te slapen. Verticaal is een poging te ontsnappen. Hangen en zweven zijn ambivalente toestanden’.

Nog zo’n intrigerende sculptuur is Zonder Titel. Haar eigen kleding die hangt aan bot en staal. Op een bepaald moment is de kunstenares haar eigen kleding gaan gebruiken, van jaren geleden. Het levert een curieus en inspirerend beeld op. Fragiele doorschijnende zijdenhemdjes en bloesjes, een zwarte kanten jurk, allemaal hangend aan grote zware botten. Het is duidelijk dat Bourgeois de tegenstelling tussen teer en sterk laat zien in dit werk. Een tegenstelling die je vaker tegenkomt in haar werk. Ook het manlijke en vrouwelijke is waar te nemen.

Zonder titel, kleding, bot en staal

Single I 1996

In 1991 begon de kunstenares met het maken van een serie grootschalige architecturale installaties. Ze benoemde deze Cells, verwijzend naar symbolische eenzaamheid.

Louise Bourgeois is vooral ook bekend van haar tekeningen en werken op papier. Tijdens haar hele leven heeft ze getekend en geschreven, notebook na notebook. De spiraal series en de series waarin ze patronen creëert zijn heel opmerkelijk. Naar eigen zeggen werd ze rustig van de regelmatig herhaalde vormen.

In haar laatste werken kleurde ze met de hand, op 98-jarige leeftijd, figuren in die eerst als ets afgedrukt zijn met inkt, potlood en gouache. De serie bestaat uit 6 grote werken. Bij de werken staan teksten als: ‘I give everything away’, ‘I distance myself from myself’ en ‘I am packing my bags’. De werken laten een diepe ontroering na en zijn prachtig om naar te kijken.
​
In een van de laatste zalen staat een fascinerende installatie die een hele muur beslaat. Het is een van de eerste installaties die de kunstenares maakte. Een donkere roodverlichte ruimte laat een vorm van dramatisch theater zien. Het representeert een gezin, moeder en kinderen zittend aan een tafel, de dominante vader aan het hoofd. Het staat symbool voor een kinderfantasie met uitdrukking van diepe woede en diepe teleurstelling naar de vader. ‘The destruction of the father’ is een sleutelstuk uit haar oeuvre.

Wat in alle werken, die uiteindelijk heel persoonlijk zijn, opvalt is dat Louise Bourgeois erin geslaagd is boven zichzelf uit te stijgen en een heel nieuwe visuele taal heeft uitgevonden, die haar als een icoon een belangrijke plaats in de huidige kunstgeschiedenis heeft opgeleverd.
De tentoonstelling loopt nog tot en met 17 mei 2020.
 
Adres
Buurtweg 90
2244 AG Wassenaar
+31 (0)70 51 21 660


Open dagelijks 11:00-17:00
Volwassenen: € 17,50
Jongeren 13-18 years: € 8,50
Kinderen up to 12 years: free
ICOM (card for museum professionals): €5,00


Museumkaart niet geldig

 
Recensie : Riedstra | visual artist | info@riedstra.eu | www.riedstra.eu | +31 614020024
​