Koning en Koningin bij ondertekening museale samenwerking rond Caravaggisten

Centraal Museum, Utrecht en Alte Pinakothek, München organiseren grote Caravaggisten-tentoonstelling in 2018/2019

In het bijzijn van Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander en Hare Majesteit Koningin Máxima hebben Edwin Jacobs, directeur van het Centraal Museum in Utrecht en Bernhard Maaz, directeur van de Alte Pinakothek in München een samenwerkingsovereenkomst getekend. De musea organiseren samen een grote tentoonstelling over de navolgers van Caravaggio in 2018/2019. De ondertekening vond plaats in de Alte Pinakothek en maakte deel uit van een werkbezoek van de Koning en Koningin aan de deelstaat Beieren. Ook Lilianne Ploumen, minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en Ludwig Spaenle, de Beierse minister van Cultuur, waren aanwezig

Edwin Jacobs: “De Alte Pinakothek is een van ’s werelds meest gerenommeerde kunstmusea, met een prachtige collectie van werken van onder anderen Rafael, Rembrandt en Rubens. Ik zie het museum dan ook als een logische partner voor deze ambitieuze tentoonstelling. En wat een eer om de samenwerking officieel te kunnen inluiden in aanwezigheid van het Koninklijk Paar.”


Utrecht – Caravaggio – Europa 
De Italiaanse schilder Caravaggio (1571-1610) is – met name de laatste twintig jaar – wereldwijd enorm populair. Deze tentoonstelling belooft echter geen typische Caravaggio-tentoonstelling te worden. Centraal staan Caravaggio’s navolgers in Europa, met name uit Utrecht, de zogenoemde Utrechtse Caravaggisten: Dirck van Baburen, Hendrick ter Brugghen en Gerard van Honthorst. 
 

Honthorst, Gerard van (Utrecht 1592 - Utrecht 1656) De koppelaarster 1625 paneel 71 x 104 cm, met lijst 92,3 x 126 cm Collectie Centraal Museum Utrecht/aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt 1951 Image & copyrights Centraal Museum, Utrecht / Tom Haartsen

In het begin van de zeventiende eeuw reisden deze drie jonge kunstenaars vanuit de middeleeuwse stad Utrecht, via een lange trektocht over de Alpen, naar het revolutionaire Rome. Zo ook hun jonge collega’s uit Frankrijk, Spanje en Vlaanderen. Rome moet een ware cultuurschok teweeg hebben gebracht bij hen. Daar zagen ze onder andere het werk van Caravaggio. Hij schilderde niet een geïdealiseerde natuur, zoals werd nagestreefd binnen de Italiaanse Renaissance, maar ‘naer het leven’. Men was zeer geschokt over het levensechte realisme, maar tegelijkertijd ook diep onder de indruk: een nieuw realisme, ongekend drama, een mysterie van licht. De schildersjeugd volgde hem na. Samen vormen deze schilders de ‘International Caravaggesque Movement’. De tentoonstelling laat echter zien, dat zij, per land van herkomst, in wezen heel anders waren: ieder schilderde vanuit zijn eigen achtergrond. Zo blijken de Utrechtse Caravaggisten, bijvoorbeeld, uiteindelijk overduidelijk Hollands. Zij voerden Caravaggio’s realisme nog verder door en schilderden zelfs rotte tanden en knollen van neuzen. 
 
De tentoonstelling volgt hen op hun avontuur, maakt inzichtelijk wat het met hen deed, en toont hun mooiste werk, te midden van dat van hun Europese collega’s. Ook worden nieuwe inzichten uit materiaaltechnisch onderzoek en archiefonderzoek gepresenteerd. 

Data tentoonstelling 
De tentoonstelling start in Utrecht en reist daarna door naar München:
Centraal Museum, Utrecht: 13 december 2018 t/m 24 maart 2019
Alte Pinakothek, München: 23 april 2019 t/m 21 juli 2019 
centraalmuseum.nl
altepinakothek.de

Baburen, Dirck van (Wijk bij Duurstede ca. 1595 - Utrecht 1624) Jongen met mondharp 1621- doek 65 x 52 cm, met lijst 84 x 70,7 cm Collectie Centraal Museum, Utrecht; aankoop 1953 Image & copyrights Centraal Museum, Utrecht