Gemeentemuseum Den Haag verwerft mysterieus zelfportret van Paul Thek

Paul Thek (1933-1988), Farewell to Washington Square (Self-Portrait), circa 1972, acrylverf op doek, Gemeentemuseum Den Haag - aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt en het Mondriaan Fonds

Gemeentemuseum Den Haag heeft een sleutelstuk uit het oeuvre van Paul Thek (1933 - 1988) gekocht. De Amerikaanse kunstenaar schilderde het werk getiteld Farewell to Washington Square (Self-Portrait) in 1972, kort voordat hij opnieuw naar Europa zou vertrekken. Met de nieuwe aanwinst heeft het museum drie bijzondere werken van Thek in huis. De aankoop is gerealiseerd met steun van het Mondriaan Fonds en de Vereniging Rembrandt, mede dankzij haar Titus Fonds, haar Coleminks Fonds en haar Themafonds Naoorlogse en Hedendaagse Kunst.

Farewell to Washington Square (Self-Portrait) is kenmerkend voor het oeuvre van Paul Thek. Zijn schilderijen, sculpturen en tekeningen zijn vaak emotioneel beladen, persoonlijk en spiritueel. Dit mysterieuze schilderij van monumentale grootte is ontstaan in zijn atelier in Prince Street (hemelsbreed vlakbij Washington Square) in New York. Het is een meervoudig te duiden zelfportret, waarop Thek - door een venster van buitenaf gezien en herkenbaar aan zijn halflange haar en baardje - in zijn atelier aan het werk is. In de geschilderde marge van het schilderij zijn associatieve afbeeldingen van iconische objecten en voorstellingen uit vroegere werken van Thek te zien, zoals zwanen, druiven en kersen. Opvallend is de half geschilde sinaasappel in het midden van de compositie. Rechtsboven in het centrum is de reflectie van de gele verlichting van het voormalige World Trade Center (Twin Towers) te zien.
 
Aanvulling op collectie
Het schilderij is een belangrijke aanvulling op andere werken van Paul Thek in de collectie van Gemeentemuseum Den Haag (vanaf oktober Kunstmuseum Den Haag). In 2012 verwierf het museum met de hulp van de Vereniging Rembrandt, het Mondriaan Fonds, de Bank Giro Loterij, SNS Reaal Fonds en de eigen Vrienden Vereniging een geschilderd drieluik uit 1971. Twee jaar later, in 2014, deed zich opnieuw een bijzondere buitenkans voor en kocht het museum met steun van de Vereniging Rembrandt, Mondriaan Fonds en VSBfonds een sculptuur uit de serie Technological Reliquaries die Thek halverwege de jaren zestig maakte: een vitrine van doorzichtig perspex met een wasafdruk van een arm zonder huid (Untiteld, 1965-1966).
 
Internationaal verzamelbeleid
De nieuwe aankoop is in lijn met het streven van Gemeentemuseum Den Haag om internationale kunstenaars uit de periode 1960-1980 een podium te bieden. Het gaat om kunstenaars die niet of nauwelijks in Nederlandse museumcollecties zijn vertegenwoordigd. Met de verwerving van het werk van Paul Thek, maar ook van andere kunstenaars als Lee Bontecou, Fred Sandback, Gutai, Lee Lozano en Louise Bourgeois wil het museum de Collectie Nederland verder verdiepen en verbreden.
 
Directeur Benno Tempel: “Het is niet vanzelfsprekend dat Paul Thek met drie topstukken in een museumcollectie is vertegenwoordigd. Thek is lang genegeerd, omdat zijn werk niet past binnen de grote kunststromingen uit zijn tijd. Dankzij de ruimhartige steun van de Vereniging Rembrandt en het Mondriaan Fonds kunnen wij nu een completer beeld scheppen en de invloed van Theks mythische, symbolisch getinte kunst op nieuwe generaties kunstenaars als Mike Kelly, Damien Hirst en Jonathan Meese. De aankoop staat niet op zichzelf, maar maakt deel uit van ons internationaal gerichte verzamelbeleid. Ik ben ongelooflijk dankbaar en trots dat wij keer op keer steun mogen ontvangen van de grote fondsen en zo de Collectie Nederland verder kunnen verrijken.”
 
Over Paul Thek
In het werk van Paul Thek (1933 - 1988) spelen spiritualiteit, seksualiteit en de twijfel aan technologische vooruitgang een belangrijke rol. Zijn schilderijen, werken op papier en installaties zitten vol met verwijzingen naar religie, literatuur, popcultuur en het dagelijks leven. Vanaf de vroege jaren zestig reist Thek regelmatig vanuit de Verenigde Staten naar West-Europa, waaronder Nederland, waar hij met vrienden werkt aan grote installaties. Veel van deze zogeheten ‘environments’ zijn na zijn dood verloren gegaan.
 
De afgelopen decennia vindt er in de kunstwereld een herwaardering van zijn werk plaats. De reizende tentoonstelling Paul Thek – The wonderful world that almost was (in 1995 in Witte de With in Rotterdam), het retrospectief in 2011 in het Whitney Museum in New York, het Carnegie Museum of Art in Pittsburg en het Hammer Museum in Los Angeles, maar ook het overzicht in 2009 in Reina Sofia in Madrid hebben Theks reputatie als toonaangevende kunstenaar van de jaren zestig en zeventig definitief bevestigd bij een breder publiek.
 
Farewell to Washington Square (Self-Portrait) werd aangekocht door tussenkomst van Jan Grosfeld en is momenteel te zien in de permanente tentoonstelling Ontdek het moderne.