Dubbeltentoonstelling Groninger Museum en Museum de Fundatie: Wilden en Nieuwe Wilden

Expressionisme en neo-expressionisme in Duitsland in de 20ste eeuw

Onder de titels Wilden en Nieuwe Wilden presenteren het Groninger Museum en Museum de Fundatie komend voorjaar een dubbeltentoonstelling gewijd aan het 20ste-eeuwse expressionisme in Duitsland. Museum de Fundatie toont het expressionisme uit het begin van de eeuw. In het Groninger Museum staat het neo-expressionisme uit de jaren ’80 centraal. Ondanks het grote verschil in tijd tussen beide bewegingen, hebben ze één belangrijk ding gemeen: artistieke vrijheid zonder compromis.

Wilden
Niet de buitenwereld maar de binnenwereld, daar ging het de expressionisten om. Kunst als uitdrukking van de innerlijke beleving. Artistieke conventies en academische regels werden ingeruild voor subjectieve ervaringen. In Duitsland manifesteerde het expressionisme zich aan het begin van de 20ste eeuw in het werk van leden van de kunstenaarsgroeperingen ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’. Bevrijd van de noodzaak zich te houden aan de zichtbare werkelijkheid zochten kunstenaars als Alexej von Jawlensky, Wassily Kandinsky, Emil Nolde, Ernst Ludwig Kirchner, Franz Marc en Max Pechstein naar nieuwe schilderkunstige middelen om hun visie vast te leggen. Ongekend felle kleuren en krachtige vormen werden de dragers van ideeën en emoties.
 
De tentoonstelling Wilden. Expressionisme van ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter' is niet ingedeeld naar periode en/of groepering, zoals gebruikelijk, maar op basis inhoudelijke criteria rond de thema’s ‘mens’ en ‘wereld’. Daarmee ligt de nadruk niet zozeer op stilistische ontwikkelingen als wel op het gedachtengoed van de expressionisten.

Wilden. Expressionisme van ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’ is van 30 april t/m 18 september 2016 te zien in Museum de Fundatie in Zwolle.

Nieuwe Wilden
Zo brutaal en heftig als de punk ooit de wereld van de popmuziek opschudde, zo manifesteerde het ‘neo-expressionisme’ zich in de wereld van de beeldende kunst. De internationale kunst werd in de jaren zestig en zeventig gedomineerd door abstracte en conceptuele tendensen, en bijna niemand had verwacht dat de figuratieve, expressionistische schilderkunst met zo’n grote kracht terug zou komen. Dat gebeurde wel, in meerdere landen tegelijk, en nergens op zo’n brede schaal als in (toenmalig West-) Duitsland. Daar ontstonden in diverse steden levendige centra waar jonge kunstenaars in wisselwerking en competitie met elkaar rauwe, provocerende en humoristische schilderijen maakten. Sommigen werden daarbij direct geïnspireerd door het historische Duitse expressionisme, anderen beoefenden met onverholen sarcasme de zogenaamde ‘bad painting’. Het Groninger Museum was een van de eerste musea in Nederland die dit soort kunst op grote schaal verzamelde.

Nieuwe Wilden, met werk van o.a. Walter Dahn, Martin Kippenberger, Helmut Middendorf, Ina Barfuss, Peter Bömmels, Werner Büttner, Albert Oehlen, Bettina Semmer, Volker Tannert, Thomas Wachweger en Bernd Zimmer, werd oorspronkelijk samengesteld door het Städel Museum in Frankfurt en geeft voor het eerst een samenhangende terugblik op dit fenomeen.
 
Nieuwe Wilden. Duits neo-expressionisme uit de jaren ’80 is van 30 april t/m 23 oktober 2016 te zien in het Groninger Museum in Groningen. De tentoonstelling is samengesteld door het Städel Museum in Frankfurt am Main.

Expositie: Wilden. Expressionisme van ‘Brücke’ en ‘Der Blaue Reiter’ 
Locatie: Museum de Fundatie, Zwolle
Wanneer: 30 april t/m 18 september 2016

Expositie: Nieuwe Wilden
Locatie: Groninger Museum, Groningen
Wanneer: 30 april t/m 23 oktober 2016