Derde Beeldenstorm bedreigt 500.000 kunstvoorwerpen in Nederland

Er raast een Derde Beeldenstorm door ons land. Steeds meer kerken gaan dicht; de cijfers zijn alarmerend. Sommige verwachtingen gaan ervan uit dat meer dan 90% van onze kerken de komende jaren sluit. Dit heeft grote gevolgen voor een omvangrijke collectie Nederlands erfgoed. Om te voorkomen dat onze waardevolle voorwerpen verloren gaan lanceert Museum Catharijneconvent  Kerkcollectie digitaal. Een uniek hulpmiddel waarmee het museum, samen met ruim 5.000 eigenaren, ervoor zorgt dat dit belangrijke erfgoed wordt behouden voor toekomstige generaties.

Ons gedeelde verleden
Ze zijn grotendeels aan ons beeld ontrokken, de typisch Nederlandse kunstschatten die we kennen van schilderijen van oude meesters: een prachtig gesneden preekstoel, het zilveren avondmaalstel en het historische orgel. Of de rijkdom van een rooms-katholieke kerk met hoogaltaar, heiligenbeelden en glas-in-loodramen die bijdragen aan de mystieke sfeer. Op vakantie in het buitenland bezoeken we vaak kerken om van dit soort kunstvoorwerpen te genieten. Maar eenzelfde culturele rijkdom bevindt zich in onze eigen kerken en toont de kern van de Nederlandse geschiedenis: hoe religie ons land en onze maatschappij heeft vormgegeven. De voorwerpen dragen de verhalen van ons gedeelde verleden. Het is op dit moment het meest bedreigde erfgoed in Nederland.

Een nieuw hulpmiddel
Museum Catharijneconvent zet zich al jaren in voor de collectie buiten de museumdeuren. Directeur Marieke van Schijndel: ‘Onze erfgoedspecialisten inventariseren de collecties, geven advies over de waarde van voorwerpen en nieuwe bestemmingen. Kerkcollectie digitaal is de volgende stap in dit belangrijke proces.’  Het online platform is een nieuw en voor Nederland uniek hulpmiddel, waarbij het museum het meest waardevolle erfgoed wil veiligstellen voor de toekomst. 

Kerkcollectie digitaal
Met Kerkcollectie digitaal biedt Museum Catharijneconvent de eigenaren een registratietool om hun collecties te beheren. Niet eerder werd in Nederland de gebruikersgemeenschap zo grootschalig bij het behoud van erfgoed betrokken. Eerder werden al meer dan 220.000 voorwerpen uit Nederlandse kerken en kloosters beschreven.  Elke eigenaar krijgt nu toegang tot de gegevens van zijn collectie en kan niet eerder beschreven voorwerpen invoeren, bestaande beschrijvingen aanvullen of gegevens actualiseren. Op deze manier ontstaat een overzicht van het cultureel waardevolle kerkelijk erfgoed op nationaal niveau.

Gezamenlijke zorg
Naast de kerkelijke eigenaren werkt het museum met nog meer partners samen om Kerkcollectie digitaal tot een succes te maken. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is nauw betrokken, net als Huis voor de Kunsten Limburg, de Stichting Oude Groninger Kerken, kerk- en monumentenverzekeraar Donatus, en nog vele anderen. Alle partners zetten zich gezamenlijk in om de Derde Beeldenstorm te doorstaan zodat we onze geschiedenis kunnen blijven begrijpen. Kerkcollectie digitaal is mede mogelijk gemaakt met bijdragen van het Skanfonds en Dioraphte en ontwikkeld door Picturae.