2 grote sculpturen van Louise Bourgeois naar Gemeentemuseum

spider couple louise bourgeois

Het Gemeentemuseum Den Haag heeft twee grote sculpturen van de grande dame van de moderne kunst - Louise Bourgeois - in langdurige bruikleen gekregen. Bourgeois’ werk is internationaal zeer geliefd, zowel onder kunstliefhebbers als het grote publiek. De Louise Bourgeois Studio heeft een aantal grote sculpturen van de kunstenares in bezit; en leent deze slechts aan vier musea wereldwijd uit. Behalve Tate Modern, Louisiana Museum of Modern Art en DIA Art Foundation hoort het Gemeentemuseum daar nu ook bij.  Met de komst van ‘Spider Couple’ (2003) en het niet eerder vertoonde ‘Clouds and Caverns’ naar Den Haag is het museum met drie grote sculpturen een nieuwe internationale trekker voor kunstliefhebbers rijker

Het Gemeentemuseum is trots dat het binnen Europa nu een van de vaste samenwerkingspartners van de Louise Bourgeois Studio is. “Dat wij naast Tate Modern, Louisiana Museum of Modern Art en DIA Art Foundation langdurige bruiklenen krijgen, zegt iets over de internationale status van onze collectie moderne kunst,” aldus directeur Benno Tempel. “Met de grootste collectie Mondriaans ter wereld, blockbusters zoals Mark Rothko en de uitreiking van de The Vincent Award is het museum een belangrijke speler in de moderne en hedendaagse kunst. Die positie wordt met de komst van de twee nieuwe sculputren ‘Spider Couple’ en ‘Clouds and Caverns’ weer versterkt.”

Enige museum in Nederland
In 2010 verwierf het Gemeentemuseum met steun van diverse fondsen en de Vrienden van het Gemeentemuseum als eerste en enige Nederlandse museum een werk uit de beroemde latere periode van Louise Bourgeois: ‘Cell XXVI’ (2003). Mede door de goede relatie met de kunstenares zelf, was het destijds financieel haalbaar het kunstwerk aan te kopen. Tempel: “Ze gunde het Gemeentemuseum een van haar sculpturen.” In Nederland heeft alleen het Kröller-Müller ook enkele vroege werken van de kunstenares in bezit. Het Gemeentemuseum is daarmee het enige museum in Nederland met grote sculpturen uit de beroemde latere periode van haar oeuvre.

Samenwerking Louise Bourgeois Studio
De aankoop van ‘Cell XXVI’ was in 2011 aanleiding voor de tentoonstelling ‘Double Sexus’, waarbij
de kunstenares zelf nauw betrokken was. Toen Bourgeois vlak voor de opening op 98-jarige leeftijd overleed, voltooide het museum de tentoonstelling met de Louise Bourgeois Studio. Die hechte relatie met kunstenares en studio wordt nu met de grote langdurige bruikleen bestendigd. Het Gemeentemuseum krijgt een sculptuur uit de beroemde spinnenreeks en een niet eerder vertoond werk in langdurige bruikleen. De twee sculpturen krijgen een ereplaats in de vaste opstelling moderne kunst; en hangen daar te midden van andere kunstenaars uit de jaren tachtig.

De spin als moedermetafoor  
‘Spider Couple’ (2003) is een werk uit een serie van sculpturen van spinnen, waar Louise Bourgeois vanaf de jaren negentig tot aan haar dood in 2010 aan werkte. De sculpturen zijn een eerbetoon aan haar moeder, een tapijtweefster en ‘een spinner van verhalen’. De gigantische spinnen – soms vriendelijk, de andere keer dreigend zijn wereldwijd tentoongesteld: van het Guggenheim Museum in Bilbao tot de Hermitage in St. Petersburg. ‘Spider Couple’ toont een moeder spin die haar kind tegelijkertijd beschermt en beperkt. Een treffende verbeelding van de tweeledigheid die de relatie van Bourgeois tot haar moeder kenmerkt.

Het lichaam als (hemel)landschap
‘Clouds and Caverns’ (1982-1989) was nog niet eerder te zien in een museum. De Studio geeft het werk aan het Gemeentemuseum, omdat het zo goed tot zijn recht komt in de architectuur van Berlage. Het werk heeft iets weg van een hemellandschap. Tijdens haar leven lijdt Bourgeois aan een ernstige vorm van slapeloosheid. De nachtelijke uren vult ze daarom met het maken van dagboekachtige schetsen: tekeningen van vormen die doen denken aan spiralen, labyrinten en landschappen. ‘Clouds and Caverns’ lijkt op een driedimensionale vertaling van zo’n nachtelijke tekening. Tegelijk verwijst het werk wellicht naar Bourgeois’ ideeën over het lichaam. Bourgeois: “Men kan het eigen lichaam interpreteren als een land met bergen en dalen, met holen en spleten. Voor mij lijdt het geen twijfel dat ons lichaam een gestalte is die in Moeder Aarde terug te vinden is.”

Louise Bourgeois
Louise Bourgeois, de ‘grand dame’ van de moderne kunst, beleefde pas op hoge leeftijd haar doorbraak. Pas op haar eenenzeventigste kreeg ze een grote overzichtstentoonstelling in het Museum of Modern Art in New York. Nadat ook Tate Modern en het Centre Pompidou een grote tentoonstelling aan haar werk wijdden, wordt ze gerekend tot een van de belangrijkste kunstenaars ter wereld. Haar werk past in de traditie van het surrealisme, maar omdat ze put uit haar eigen en dus heel persoonlijke (jeugd)ervaringen bezit haar werk een universele herkenbaarheid. Bourgeois zoekt in haar Cells, sculpturen (waaronder verschillende stoffen poppen), tekeningen en beroemde Spinnen naar een uitdrukkingsvorm voor de zielenpijn die menselijke relaties veroorzaken.

Spider Couple en Clouds and Caverns zijn te zien in de permanente presentatie van de collectie moderne kunst van het Gemeentemuseum: Ontdek ’t Moderne.

clouds and caverns blouise bourgeois