Net als Portugal, Frankrijk en Engeland veroverde en koloniseerde Nederland vanaf de 17e eeuw gebieden over de hele wereld. Dat was om handel te drijven, puur voor economisch gewin. Nederlanders overheersten de oorspronkelijke bevolking. Ze lieten mensen met geweld en onder dwang werken op plantages met ‘luxeproducten’ als tabak, koffie, thee, cacao, katoen en suiker. ​

 
Vanaf 2 juni 2022 exposeren Monica Maat en Henk Rusman in Museum Nagele. Monica Maat toont geometrische schilderijen en Henk Rusman beelden van metaal en steen. De titel van de expositie is 'Geometrische waarnemingen'. Beide exposanten geven op 2 juni om 16 uur uitleg bij hun werk.
Een ieder is welkom, de reguliere entreeregeling is van toepassing.
 ​

Ontwerper Christa Ehrlich, van oorsprong Oostenrijks, heeft de geschiedenis van Nederlands design verrijkt. In 1927 verhuisde ze naar Nederland en ontwierp baanbrekend modern tafelzilver bij de Zilverfabriek Voorschoten. In de jaren daarna zette ze een geheel eigen oeuvre neer met Weense invloeden. De recente vondst van haar privé-archief is de aanleiding voor de tentoonstelling Christa Ehrlich – Pionier in design. Van 13 mei tot en met 28 augustus 2022 is de tentoonstelling over haar werk te zien in Museum De Lakenhal. 

​Experimenteel en veelzijdig
De van oorsprong Weense ontwerper Christa Ehrlich (1903-1995) maakte op jonge leeftijd naam in Wenen. Op haar 24e had ze al veel ervaring, kennis van trends en een internationaal netwerk, en maakte ze de overstap naar de Zilverfabriek Voorschoten (Van Kempen, Begeer & Vos). Hier experimenteerde zij met de mogelijkheden van zilver, een materiaal waar ze nog niet eerder mee had gewerkt. Ze creëerde minimalistische ontwerpen in de functionele vormentaal van de machine. Deze vormen een spannend contrast met het klassieke zilver dat in die tijd werd gemaakt, versierd met bijvoorbeeld putti of parelranden. 

Christa Ehrlich was veelzijdig: in andere ontwerpen verwerkte ze juist weelderige decoratieve vormen en motieven. Hier is de invloed te zien van haar tijd bij de Wiener Werkstätte, een productiegemeenschap van beeldend kunstenaars in Wenen. Naast zilveren objecten – van kroketschep tot koffiepot – zijn er modetekeningen, behang en keramiek van haar hand te bewonderen in deze tentoonstelling. Ook is er aandacht voor de twee werelden waarin ze werkte: het Weense creatieve klimaat en de Zilverfabriek Voorschoten.

​Bijzondere vondst
Aanleiding voor deze tentoonstelling is de recente vondst van een deel van Ehrlichs persoonlijke archief door gastcurator Annemieke Houben. Deze ontwerpen, foto’s en documenten onthullen nieuwe informatie over Ehrlichs netwerk en werkwijze. Bovendien vond Houben in de nalatenschap van Carel Begeer, directeur-generaal van het bedrijf achter de zilverfabriek, objecten van de Wiener Werkstätte.  

Het archief vormt in de tentoonstelling een bijzondere aanvulling op de collectie van Museum De Lakenhal. Hierin bevinden zich meerdere werken van de nabijgelegen Voorschotense Zilverfabriek, de plek waar Ehrlichs experimentele werk in productie werd genomen. In de tentoonstelling komen al deze elementen samen.

Vrouw in een mannenwereld
Ehrlichs levensverhaal geeft een prachtig zicht op de ontwikkelingen in ontwerp in de eerste helft van de vorige eeuw, vertelt Tanja Elstgeest, directeur van Museum De Lakenhal. ‘Daarmee is zij exemplarisch voor de pionierende en experimenterende geest die heeft bijgedragen aan de ontwikkeling van wat wij nu de creatieve industrie noemen. Dit maakt Ehrlich, die er niet voor terugdeinsde in een overall op de ladders te klimmen, tot een inspirerend rolmodel – als ontwerper én als vrouw in een mannenwereld.’

​Meer informatie is te vinden op de website van Museum de Lakenhal.

​Vanaf zaterdag 16 april 2022 toont Museum Kranenburgh Leo Gestel op Mallorca, een uniek overzicht van het spectaculaire en kleurrijke werk dat schilder Leo Gestel maakte tijdens zijn verblijf op Mallorca in 1914. Gestel verblijft een periode van vier maanden op het Spaanse eiland en maakt hier, gefascineerd door het landschap, in hoog tempo een groot aantal schetsen en schilderijen. De serie werken vormt een experimenteel hoogtepunt in de moderne Nederlandse kunst, maar werd nog niet eerder in een tentoonstelling bijeengebracht. Leo Gestel geldt als een van de grote vernieuwers van de beeldende kunst in Nederland. Zijn vernieuwingsdrang komt volledig tot uitdrukking in zijn verbeeldingen van de heuvels, boomgaarden, baaien en havens van Mallorca. Gastcurator en Gestel-expert Caroline Roodenburg stelde de tentoonstelling samen met een groot aantal bruiklenen uit Nederlandse en buitenlandse musea en uit kunst- en privécollecties.

Tekst: Manon de Velde Harsenhorst
Zaalfoto's: Heinz Aebi 

Musea, erfgoedinstellingen, culturele en educatieve organisaties uit stad en provincie Groningen besteden van 18 februari tot 12 september 2022 met de culturele manifestatie Bitterzoet Erfgoed aandacht aan het lokale slavernijverleden. Deze culturele manifestatie weerspiegelt de langzame maatschappelijke veranderingen in de houding tegenover het slavernijverleden van Nederland en vormt een toegankelijke manier om een gesprek aan te gaan over de consequenties van deze geschiedenis. Door het grote aantal samenwerkingspartners en de focus op zichtbare sporen slaagt Bitterzoet Erfgoed erin een grote groep Groningers stil te laten staan bij het slavernijverleden van hun Stad en de doorwerking daarvan in het dagelijks leven. Aan de andere kant resulteert het diffuse karakter van de manifestatie ook in een gebrek aan diepgang voor degenen die niet elk onderdeel van de manifestatie kunnen of willen bezoeken. Een goed beginpunt voor geïnteresseerden is de tentoonstelling Zwart in Groningen in het Groninger Museum. Ondanks het geringe formaat is de tentoonstelling diep indrukwekkend en gaat het de ongemakkelijkheden van het slavernijverleden niet uit de weg. Wij bezochten deze expositie en spraken met conservator Lieuwe Jongsma.

​Het gaat om twee schilderijen, die het museum in bruikleen van de familie Von Gemmingen heeft ontvangen. Jolanda Anbergen en Melissa Luisman van Stedelijk Museum Coevorden hebben de schilderijen persoonlijk opgehaald bij de familie in Duitsland.
 ​