Tentoonstelling Leo Gestel op Mallorca in Museum Kranenburgh

31/3/2022

Leo Gestel, Haven ( Mallorca), 1914. Olieverf op doek. Collectie Frans Hals Museum, Haarlem. Foto Tijs Quispel

Vanaf zaterdag 16 april 2022 toont Museum Kranenburgh Leo Gestel op Mallorca, een uniek overzicht van het spectaculaire en kleurrijke werk dat schilder Leo Gestel maakte tijdens zijn verblijf op Mallorca in 1914. Gestel verblijft een periode van vier maanden op het Spaanse eiland en maakt hier, gefascineerd door het landschap, in hoog tempo een groot aantal schetsen en schilderijen. De serie werken vormt een experimenteel hoogtepunt in de moderne Nederlandse kunst, maar werd nog niet eerder in een tentoonstelling bijeengebracht. Leo Gestel geldt als een van de grote vernieuwers van de beeldende kunst in Nederland. Zijn vernieuwingsdrang komt volledig tot uitdrukking in zijn verbeeldingen van de heuvels, boomgaarden, baaien en havens van Mallorca. Gastcurator en Gestel-expert Caroline Roodenburg stelde de tentoonstelling samen met een groot aantal bruiklenen uit Nederlandse en buitenlandse musea en uit kunst- en privécollecties.

V.l.n.r. Marie Boendermaker, Piet Boendermaker (zittend), An Overtoom, Mommie Schwarz en Leo Gestel bij hun huis op Mallorca_e

Leo Gestel op Mallorca is te zien van 16 april t/m 18 september 2022 in de benedenzaal van Museum Kranenburgh. Bij de tentoonstelling is een uitgebreid publieksprogramma ontwikkeld. Nadere informatie hierover volgt op kranenburgh.nl/te-doen. Tegelijkertijd verschijnt het boek Leo Gestel op Mallorca, eveneens van de hand van Caroline Roodenburg en uitgegeven door Waanders Uitgevers, Zwolle.

Bezeten door de natuur
Wanneer Gestel in de herfst van 1913 bij Bergen buiten aan het schilderen is, maakt hij met zijn vriendin An Overtoom en het schilderspaar Else Berg en Mommie Schwarz plannen om in een warm oord verder te werken. Het wordt Mallorca, waar ze in 1914 vier maanden verblijven. Kunstverzamelaar Piet Boendermaker en zijn vrouw Marie voegen zich ook korte tijd bij hen. Gestel gedraagt zich op Mallorca niet bepaald als een toerist; hij werkt juist als een bezetene en gaat helemaal op in de natuur. Met zijn kunstenaarsoog onderzoekt hij op het eiland het licht, het land en het omringende water. Alles ontleedt hij met een analytische blik, op zoek naar structuur en ritme. En in heldere, soms doorschijnende kleuren laat hij het licht tot leven komen. Zijn experimenteerdrift krijgt een belangrijke, nieuwe impuls en met zijn geabstraheerde, deels aan het kubisme en futurisme ontleende stijl bereikt hij een hoogtepunt in zijn oeuvre.

Na een aansluitend verblijf in Madrid keren de schilders in juli in Nederland terug. Kort daarna breekt de Eerste Wereldoorlog uit, die een einde maakt aan de internationale uitwisseling. Gestel zal zich in Nederland manifesteren als een van de kernleden van de Bergense School. In de tentoonstelling zijn enkele, eveneens op Mallorca vervaardigde werken van Else Berg en Mommie Schwarz te zien, evenals werken die Gestel op de terugweg tijdens een verblijf in het stadse Madrid maakte. Ze maken nog eens extra duidelijk hoe sterk het Mallorcaanse landschap (vooral) Gestel heeft geïnspireerd.

Boek
Het rijk geïllustreerde boek Leo Gestel op Mallorca - met onder meer een overzicht van alle werken - maakt invoelbaar hoe de schilder wordt overweldigd door het voor hem vreemde landschap, hoe hij het doorgrondt en naar zijn hand zet. Het trekt internationale parallellen met kunstenaars als Paul Klee en Henri Matisse die ook reisden in die tijd. Bovenal gaat het over de grote rol die de reis in Gestels eigen leven en ontwikkeling heeft gespeeld. Dat het achteraf gezien gaat om zijn laatste, onbekommerde uitbarsting van jeugdige experimenteerdrift, geeft zijn sprankelende Mallorca-schilderijen een extra lading.

Caroline Roodenburg, Leo Gestel op Mallorca,
Waanders Uitgevers | Museum Kranenburgh, 2022.
Vanaf 16 april 2022
verkrijgbaar in de museumwinkel van Museum Kranenburgh en in de boekhandel. Prijs €23,95.