God op aarde. Keizer Domitianus’

Reconstructie triclinium in paleis Domitianus | © 2021 Learning Sites, Inc

Vanaf 17 december
Met meer dan 275 kunstvoorwerpen uit vele wereldmusea zet het Rijksmuseum van Oudheden de Romeinse keizer Domitianus deze winter in de schijnwerpers. Domitianus regeerde over het Romeinse Rijk van 81 tot 96 na Chr. Die periode wordt vaak gezien als een Gouden Tijd. Maar toch kent tegenwoordig bijna niemand zijn naam en stond hij in de Oudheid vooral bekend als een tiran en slechte keizer. Zó slecht dat hij uit de geschiedenis moest worden gewist. Bijna 2000 jaar na zijn dood, neemt de tentoonstelling ‘God op aarde’ zijn turbulente levensverhaal onder de loep, vanaf zijn jeugd aan de Granaatappelstraat in Rome, tot de weg naar de top en zijn genadeloze val. Archeologische topstukken, spectaculaire animaties, films en wandvullende vergezichten over Domitianus’ Rome laten bezoekers kennis maken met deze ‘vergeten keizer’, in een zoektocht naar wie hij werkelijk was als politicus, veldheer, geliefde en zelfverklaarde ‘god op aarde’.
​

‘God op aarde. Keizer Domitianus’ is te zien van 17 december 2021 tot en met 22 mei 2022. Informatie en kaarten reserveren via www.rmo.nl/domitianus

Portret van een Flavische dame | Collectie en foto: Museo della Civiltà Romana, Rome

Portret Domitianus | Collectie: Musei Capitolini Domitianus | Foto © Attilio Ullise

Bouwers van het Colosseum
Met zijn vader Vespasianus en broer Titus vormde Domitianus de Flavische dynastie. Kunst en literatuur groeiden en bloeiden in hun tijd. Ook vonden er opmerkelijke historische gebeurtenissen plaats, zoals de uitbarsting van de Vesuvius (79 na Chr.), waarbij Pompeï en Herculaneum verwoest werden en enorme branden in Rome (80 na Chr.), waarop een ware bouwexplosie volgde. Veel van die nieuwe monumenten zijn vandaag de dag nog te zien: het Colosseum, de boog van Titus, het paleis van Domitianus op de Palatijn, het Circus Maximus en de resten van zijn stadion, onder de Piazza Navona.

Te zien in Leiden
De expositie ‘God op aarde’ brengt rijke keuze aan topstukken uit de eerste eeuw na Chr., de bloeitijd van het Romeinse Rijk, naar Leiden. Er zijn portretten en standbeelden van Domitianus, leden van de keizerlijke familie, goden en godinnen en grafmonumenten van de elite. Fragmenten van muurschilderingen uit tempels, villa’s en paleizen, mozaïeken, sieraden van goud en edelstenen, getuigen van de luxe aan het keizerlijk hof. Dagelijkse zaken als schoenen en schrijfstiften van Domitianus’ soldaten worden ook tentoongesteld. Projecties en wandvullende (3D-)reconstructies geven een beeld van het leven in Rome in de tijd van Domitianus, toen spectaculaire nieuwe gebouwen verrezen. Journalist Mustafa Marghadi (NOS) bezoekt die in de tentoonstellingsfilm, waarbij hij teksten van de antieke dichters Martialis en Statius als reisgids gebruikt. In korte video’s belichten Nederlandse en buitenlandse specialisten het meest recente wetenschappelijk onderzoek over Domitianus, waar archeologie, geschiedenis, kunst en literatuur hand in hand gaan.

Extra
Bij de tentoonstelling verschijnen een publieksboek (NE, €19,50), een wetenschappelijk uitgave (EN, €26,25) en een RMO Magazine (€3,50). Verder zijn er gratis audiotours (NE/EN) en een speciaal audio-avontuur voor kinderen (vanaf 8 jaar). Ook staan rondleidingen, lezingen, toneelvoorstellingen van Theatergroep Aluin, een wetenschappelijk congres en extra (kinder-)activiteiten in de schoolvakanties op het programma, deels in het museum en deels online. Al gamend op zoek naar de moordenaar van Domitianus kan thuis, in Rome en in het museum met de gratis game ‘Domitianus: god op aarde’, met 3D-animaties van Rome’s beroemdste locaties, mini-puzzels en spellen (v.a. 14 jaar, NE/EN, downloaden via App Store en Google Play Store, gemaakt i.s.m. Newcastle University en Entertainment Games Ltd.).

Samenwerking
‘God op aarde. Keizer Domitianus’ is gemaakt in co-productie met de Sovrintendenza Capitolina ai Beni Culturali, Direzione Musei archeologici e storico-artistici (Rome) en de Radboud Universiteit (Nijmegen). Na Leiden reist een deel van de tentoonstelling door naar Rome, voor een Domitianus-expositie in de Markten van Trajanus.
De tentoonstelling is een project van internationale allure met meer dan 275 topstukken uit 25 museumcollecties en particuliere verzamelingen uit binnen- en buitenland, waaronder de Musei Capitolini (Rome), het Museo Archeologico Nazionale (Napels), het Musée du Louvre (Parijs), het British Museum (Londen), J. Paul Getty Museum (Malibu, California) en het Metropolitan Museum of Art (New York).

‘God op aarde. Keizer Domitianus’ is te zien van 17 december 2021 t/m 22 mei 2022
Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28, Leiden, www.rmo.nl,
​Dagelijks geopend 10-17 uur; gesloten op 25 december 2021, 1 januari en 27 april 2022 

​

Spiegel met portret Domitianus (achterkant) | Collectie: Badisches Landesmuseum, Karlsruhe | Foto © Thomas Goldschmidt