Geheimtip, op de valreep, nog tot 18 september DADA in Drachten

Tekst Gerrit Brand
Fotografie Museum Dr8888, Gerrit  Brand 
​
In Museum Drachten (Museum Dr8888) is nog tot 18 september een fantastische tentoonstelling te zien over Dada. Met origineel werk van onder andere Hans Arp, Marcel Duchamp, Kurt Schwitters, Man Ray en Francis Picabia. Én met werk van de Drachtster kunstenaar, schoenmaker en dadaïst Thijs Rinsema.
We bekeken de tentoonstelling in het sympathieke museum in Drachten en kwamen tot de conclusie dat dit uniek is Nederland. Aan de Dada-tentoonstelling is onder andere door K. Schippers (de schrijver van het boek Holland Dada, een soort standaardwerk uit de jaren zeventig over Dada in Nederland) meegewerkt. 

Naast een mooi overzicht van Dada internationaal en in Nederland is er ook veel aandacht besteed aan de Drachtster dadaïst Thijs Rinsema (1877-1947). Rinsema was schoenmaker maar voelde zich aangetrokken tot de kunst. Hij legde zelf contacten met de internationale dada-kunstenaars en mensen als Kurt Schwitters en Theo van Doesburg kwamen naar Drachten om ‘voorstelllingen’ te geven. Moet je je voorstellen dat in die tijd, de jaren twintig, toen Drachten echt niet veel meer was dan een dorp dat soort kunstenaars daarnaartoe kwamen en hun werk toonden. Dat zegt ook iets over de waardering die zij voor Thijs Rinsema hadden. De identificatie van Rinsema met Dada valt voor een deel te verklaren uit een Dada-veldtocht die onder andere bestond uit optredens van Theo van Doesburg, Nelly van Doesburg, Kurt Schwitters en Vilmos Huszár. Deze veldtocht vond plaats van 1922 tot 1923 in Nederland. De laatste voorstelling van deze veldtocht vond plaats in de Phoenix in Drachten. Sindsdien heeft de bevolking van Drachten de connectie tussen Thijs Rinsema en het Dadaïsme niet vergeten. De jaren 1920-1930 vormden het hoogtepunt van innovatie zijn werken, door experimenten met abstrahering, werken met collages en verwerking van diverse kunststromingen als het constructivisme en De Stijl in een eigen vormentaal. De contacten met Van Doesburg stopten na diens dood in 1931. In 1937 hielden ook de contacten met Kurt Schwitters op, die in dat jaar, vluchtend voor het nazisme, naar Noorwegen vertrok. Deze vermindering van contacten heeft een zichtbare weerslag gehad in de schilderijen van Rinsema, die sindsdien meer figuratief begon te schilderen en minder experimenteel. Dit kan opgevat worden als een terugval, maar ook als een verminderde drang om te experimenteren.
Thijs Rinsema combineerde zijn dagelijks werk als schoenmaker met schilderen. Zijn werkplaats had hij zelf helemaal ontworpen en ingericht in de stijl van De Stijl. Zijn werkplaats en kamer zijn in het museum nagebouwd. Zeer de moeite waard om te bekijken. Bijna ontroerend om te zien, maar dat is een persoonlijke opvatting van ondergetekende. 

De tentoonstelling Holland Dada and the International Context sluit aan bij de mondiale viering van de oprichting van de Dada-beweging in 1916 en is opgebouwd in hoofdstukken die corresponderen met steden waar Dada een rol heeft gespeeld en een speciaal hoofdstuk over Holland Dada. Steden als Zürich, New York, Berlijn, Hannover, Parijs en Drachten zijn te zien in het gehele museum.  Museum Dr8888 toont tijdens Holland Dada and the International Context een breed spectrum aan disciplines: van literatuur en beeldende kunst tot film en muziek.
​van humor in de kunst.  
Bij de tentoonstelling is een prachtige catalogus verschenen die verkrijgbaar is in de museumshop. Kopen!
Tentoonstelling Holland Dada and the International Context Datum: 24 april tot en met 18 september 2016 Plaats: Museum Dr8888, Museumplein 2, Drachten Kijk voor meer informatie op: www.museumdrachten.nl