Bijzonder filmmateriaal Louis van Gasteren gevonden in collectie EYE Filmmuseum

Unieke kleurenbeelden van Stedelijk-tentoonstelling Bewogen beweging (1961), te zien in het grote Tinguely overzicht in 2016

Filmstill uit Mach N - een samenwerking tussen Louis van Gasteren, Misha Mengelberg en Simon Vinkenoog

Amsterdam, 18 november 2015 – Er zijn unieke filmopnames gevonden in de collectie van EYE Filmmuseum van de legendarische tentoonstelling Bewogen beweging die in 1961 door o.a. Jean Tinguely werd georganiseerd in het Stedelijk Museum Amsterdam. De kleurenopnames werden door regisseur en beeldend kunstenaar Louis van Gasteren gemaakt in het kader van een niet voltooid filmproject getiteld Mach N. Het Stedelijk en EYE Filmmuseum maken nu in samenwerking met Louis van Gasteren de beelden weer vertoonbaar.

Van Gasteren (93) is blij met het in de depots van EYE Filmmuseum opgedoken filmmateriaal en werkt de komende weken aan een montage waarbij hij het beeld combineert met de geluidsopnames die hij in die tijd maakte. Voor deze gelegenheid heeft EYE het filmmateriaal gedigitaliseerd en aan van Gasteren beschikbaar gesteld.

Bewogen beweging
De legendarische tentoonstelling Bewogen beweging bestond uit maar liefst 222 werken van 72 kunstenaars en geldt tot op de dag van vandaag als een van de meest dynamische  tentoonstellingen ooit in het Stedelijk georganiseerd. Bewogen beweging gaf een gedegen overzicht van kunst waarin beweging, aangedreven door machines of veroorzaakt door aanrakingen van het publiek, centraal stond.  

De radicale speelsheid en interactiviteit van de getoonde werken konden de critici niet bekoren, maar het publiek kwam in grote getale: de tentoonstelling trok in vijf weken tijd zo’n 50.000 bezoekers. Bewogen beweging werd voorbereid door de museumdirecteuren Willem Sandberg (1897-1984) en Pontus Hultén (1924-2006), en de kunstenaars Daniel Spoerri (1930) en Jean Tinguely (1925-1991), en reisde na het Stedelijk door naar Moderna Museet in Stockholm en Louisiana Museum in Kopenhagen.

Films Bewogen beweging
Het Stedelijk Museum had al een filmopname van de tentoonstelling, gemaakt door experimenteel en avant-gardistisch fotograaf en filmmaker Ed van der Elsken (1925-1990), maar dit betreft een geluidloze zwart-wit film. Van Gasterens opnames  zijn een unieke en belangrijke toevoeging omdat het een kleurenfilm met geluid betreft. Hij zoomt in op een aantal kunstwerken, waaronder van Tinguely en Naum Gabo, en geeft de kijker daarmee een goede indruk van de beweging en interactieve mogelijkheden van de kinetische kunst. De tentoonstelling was voor Van Gasterens eigen filmproject Mach N een bron van inspiratie. Desondanks is Mach N – in samenwerking met Misha Mengelberg en Simon Vinkenoog – nooit gerealiseerd en stortte Van Gasteren de toegekende subsidie destijds terug in de staatskas.

Presentatie filmmateriaal
Het hervonden filmmateriaal zal volgend jaar voor het eerst in zijn geheel getoond worden in het Stedelijk Museum in het kader van een grote overzichtstentoonstelling van het werk van Jean Tinguely (1 oktober 2016 t/m 5 maart 2017).

Op zondag 22 november om 14.00 uur zal in Paradiso vast een kort fragment gepresenteerd worden tijdens de lancering van Patricia Pisters´ nieuwe monografie Filming for the Future. The Work of Louis van Gasteren.