Voor jullie voeten: Een alternatieve atlas van Noord-Holland door herman de vries

herman de vries - Foto: Joana Schwender 2019

Internationaal gevierd kunstenaar herman de vries (zonder hoofdletters om in zijn eigen woorden ‘hiërarchieën te vermijden’) werd in 1931 in Alkmaar geboren en werkt sinds de jaren vijftig aan een volstrekt eigen, poëtisch oeuvre waarin de natuur een centrale rol speelt. Voor Stedelijk Museum Alkmaar vormde dit de aanleiding om herman de vries de opdracht te geven een kunstwerk te maken waarbij hij terugkeert naar zijn geboortegrond, met daarbij een tentoonstelling over zijn werk: herman de vries. Voor jullie voeten van 1 juni t/m 1 september 2019.

Leerlingen van OBS Teun de Jager in Schoorl verzamelen ‘bodemtype: EZg21’ op het land van boerin Backer in Aagtdorp. Foto: Erna Faust.

Première gesammtkunstwerk
In opdracht van Stedelijk Museum Alkmaar hebben verschillende basisscholen uit Noord-Holland aarde verzameld voor herman de vries, om zijn iconische aarduitwrijvingen - letterlijk: aarde uitgewreven op papier - te maken. Dit deden zij op door de vries geselecteerde plekken, met bijzondere bodemsoorten en plaatsen waar hij bijzondere herinneringen aan heeft. De kunstenaar heeft op zo’n 9000 plaatsen op de wereld aarde verzameld, maar nooit eerder gewerkt met aarde uit Noord-Holland. Met het participatieproject draagt herman de vries aandacht voor de natuur en voor de omgeving over aan een nieuwe generatie. Daarmee is de cirkel rond.
​
Collectie Stedelijk Museum Alkmaar
Het is de eerste keer dat het werk van herman de vries wordt getoond in de regio van zijn herkomst. De aarduitwrijvingen, die samen een alternatieve atlas van Noord-Holland vormen, worden opgenomen in de collectie van Stedelijk Museum Alkmaar. Naast het werk met de 21 aarduitwrijvingen maakte de vries nog twee nieuwe installaties geïnspireerd op zijn geboortestreek. Deze werken worden gecompleteerd met bruiklenen uit Nederlandse collecties, waarin de natuur een centrale rol speelt. In een tweede ruimte wordt de werkwijze van herman de vries toegelicht en wordt de totstandkoming van de aarduitwrijvingen als co-creatie getoond.


​herman de vries
De vries werkte aanvankelijk als plantkundige toen hij In de vroege jaren vijftig kunst begon te maken. Zijn eerste werken zijn informele schilderijen en collages van gevonden materialen. Het uitbannen van het persoonlijke wordt een steeds belangrijker streven voor de vries en er ontstaan reliëfs waarvoor toevalsreeksen van getallen het uitgangspunt zijn. In 1968 kiest hij definitief voor het kunstenaarschap en niet lang daarna verlaat hij Nederland om zich na verschillende omzwervingen te vestigen in Eschenau, een klein dorp in de landelijke omgeving van het Steigerwald in Zuid-Duitsland. Vanaf de jaren zeventig manifesteert de natuur zich in zijn werk. Vanuit zijn streven om het onderscheid tussen natuur en cultuur teniet te doen, wil hij de natuur zo veel mogelijk laten zien zoals hij haar aantreft.

---