Drie topstukken van Frans Hals na vier jaar weer te zien

Na een onderzoeks- en restauratieproces van vier jaar in het atelier van het Frans Hals Museum zijn de wereldberoemde regentenportretten van Frans Hals voor het eerst weer alle drie te bewonderen. De laatst gedocumenteerde restauratie aan de stukken dateerde van zo’n 100 jaar terug. Onder de titel Zo goed als nieuw? zijn de werken van 18 januari tot en met 18 maart te zien. Van het jarenlange restauratietraject is een documentaire gemaakt die bij de werken wordt getoond en door de AVROTROS wordt uitgezonden.

Zo goed als nieuw?
Het betreft de Regenten van het St. Elisabeths Gasthuis (1641), de Regenten van het Oudemannenhuis en de Regentessen van het Oudemannenhuis (beide ca. 1664). De schilderijen worden de komende twee maanden elk in een aparte ruimte tentoongesteld. Zo is er alle aandacht voor het schilderij, als een eerbetoon aan meesterschilder Frans Hals. Een begeleidende audio bij elk werk, ingesproken door de restauratoren, verdiept voor de bezoeker de kijkervaring. In de eerste zaal wordt een documentaire getoond, die informatie geeft over het onderzoek en het restauratieproces.

De laatste keer dat de drie werken volledige restauraties ondergingen is een kleine 100 jaar geleden. De recente restauratie was noodzakelijk voor het behoud van de kunstwerken voor de toekomst, maar ook vanwege de slechte esthetische toestand. Gele vernislagen, oude verkleurde retouches en overschilderingen werden verwijderd, het doek werd verstevigd en beschadigingen geretoucheerd. Door de restauratie zijn de compositie en de verfstreken van Frans Hals weer beter zichtbaar. Hierdoor wordt de bezoeker uitgenodigd tot een hernieuwde kennismaking met de bijzondere artistieke kwaliteiten van deze kunstenaar.

Nieuwe inzichten over de meesterschilder
Het onderzoek heeft tijdens de recente restauratie veel nieuwe inzichten gegeven in de werkwijze van Frans Hals, in de oorspronkelijke verschijningsvorm van de schilderijen en in de mate waarin ze in de loop der tijd veranderd zijn. Zo bleken bijvoorbeeld de tafelkleden en gordijnen in de Regenten en Regentessen van het Oudemannenhuis sterk verkleurd. Oorspronkelijk waren ze grijs-groen.

De restauratoren hebben samengewerkt met diverse onderzoekers uit binnen- en buitenland. Er volgt nog een wetenschappelijke publicatie over het onderzoek in het kader van het op te richten kenniscentrum van het museum.

Documentaire
Documentairemakers Marcel van der Velden en Krista Arriëns hebben het team van restauratoren gedurende meerdere jaren gevolgd en hebben er de documentaire ‘Dichterbij Hals’ over gemaakt. Deze wordt op 28 januari om 17.40 uur uitgezonden door de AVROTROS tijdens Kunstuur op NPO2.

De restauratie en het onderzoek werd mogelijk gemaakt dankzij de BankGiro Loterij, Vrienden van het Frans Hals Museum | De Hallen Haarlem, Mondriaan Fonds en het Prins Bernhard Cultuurfonds dankzij zijn Atelierpraktijkenfonds. Het Elisabeth van Thüringenfonds heeft in 2011 het schilderij Regenten van het Sint Elisabeth’s Gasthuis geschonken aan de collectie van het Frans Hals Museum.

Nieuw: Extra ‘vrolijke noot’ bij De kunst van het lachen. Humor in de Gouden Eeuw
Vanaf 18 januari voegt kunstenaar Nedko Solakov een extra vrolijke en hedendaagse noot toe aan de tentoonstelling De kunst van het lachen. Humor in de Gouden Eeuw. Hiermee geeft het museum uiting aan de visie om oude kunst en hedendaagse kunst te verbinden. Nedko Solakov (Bulgarije, 1957) studeerde traditionele muurschilderingtechnieken aan de academie van Sofia en combineert deze ‘klassieke’ achtergrond met een meer conceptuele praktijk en een sterke zin voor het absurde. Vanuit die invalshoek zorgt Solakov voor een eigentijdse kwinkslag en knipoog die de humor van de meesters uit de Gouden Eeuw met het hier en nu verbindt.

Frans Hals Museum,
Groot Heiligland 62, Haarlem
www.franshalsmuseum.nl, www.dehallenhaarlem.nl

---